• fresco1_thumbPaganska grobnica

     

     

     

     

     

    fresco2_thumbHrišćanska grobnica

     

     

     

     

     

    fresco3_thumbGrobnica sa kupidonom

     

     

     

     

  • Staklo

    Mnogobrojni i tipološki raznovrsni oblici staklenih posuda na Viminacijumu pokazuju finoću i majstorsko umeće rimskih zanatlija i u ovoj vrsti materijala. Luksuznost i maštovitost je posebno izražena na posudama radjenim u tehnici millefiori i posudama koje imitacijom podržavaju polihromnost mermera. Bogat repertoar toaletnih bočica, pre svega balsamarija svedoči o upotrebi raznovrsnih mirišljavih ulja i medikamenata koji su kod Rimljana oličenje čistoće kako tela tako i duha. Osim keramičkog, proizvodi se i stono posudje od stakla koje je krasilo trpeze svojom finoćom i elegancijom. Brojni pehari, čaše, zdele, boce i krčazi svedoče o njihovoj čestoj upotrebi u svakodnevnom životu. Osim posuda jednostavnih formi, prisutne su i one specifičnih oblika koje su radjene ne samo tehnikom slobodnog duvanja, već i duvanjem u kalup, livenjem i presovanjem. Medju njima, posebnu pažnju zaslužuju tzv. «Merkur boce», kao i gutusi čija nam je prava namena nepoznata. Bogatstvo formi ali i jednostavnost stila ukazuju na serijsku proizvodnju koja je mogla nastati i u samom Viminacijumu, dok su luksuzniji primerci bili deo kelnskog, galskog i sirijskog proizvodnog kruga. Staklene posude iz Viminacijuma hronološki se mogu pratiti od I do IV/V v.n.e., pružajući pravu sliku o staklarskoj proizvodnji Rimskog carstva.

    Galerija

     

  • Keramika

    Kao glavni grad provincije Gornje Mezije, Viminacijum je imao razvijenu i raznoliku zanatsku delatnost, a proizvodnja keramike predstavlja jednu od najrazvijenijih. Istraživanja koja su do sada sprovedena, otkrila su i grnčarsko – radioničarski kompleks, koji time pruža i direktnu potvrdu o mestu na kome se ta proizvodnja i odvijala. Pored zastupljenog posudja, kao najvećeg dela proizvodnje, ovde je zastupljena i izrada svetiljki, terakota, opeka i vodovodnih cevi, podnih pločica i ostalog gradjevinskog materijala. Veliki broj posuda različitog oblika i kvaliteta izrade, govori o visokom stepenu razvoja i bogatom izboru oblika. Uz same posude koje su pronalažene na svim istraživanim lokacijama na Viminacijumu, pronadjeni su i brojni kalupi za izradu reljefnih posuda koji pružaju dokaze o izradi luksuzne keramike na ovom prostoru. Grnčarija je proizvodjena za svakodnevnu upotrebu, za pripremanje hrane i za njeno konzumiranje, a proizvodjene su i posude netipičnih oblika, koje su korišćene najverovatnije u različitim obredima i čije funkcije nisu jasno definisane. Proizvodnja keramike na Viminacijumu podmirivala je potrebe lokalnog stanovništva, a veliki deo ovih posuda distribuiran je i u druge krajeve. Najveća zastupljenost je svakako u samoj provinciji Gornjoj Meziji, a brojnije se javljaju i uz tokove Dunava. U svim razvojnim fazama Viminacijuma, keramički materijal predstavlja i najbrojnije nalaze u kulturnim slojevima. Najstariji period zastupljen je keltskim materijalom, a rimski materijal dominira od I pa sve do IV veka. Period seobe naroda sa germanskim stanovništvom, potvrdjen je izmedju ostalog i grnčarijom pronadjenom u nekropolama druge polovine V veka i druge polovine VI veka, dok je srednjovekovni materijal datovan u period od XII do XV veka.

    Galerija

     

  • Nakit

    Nakit spada medju najinteresantnije proizvode ljudske kulture. On je, pored dekorativne funkcije, imao i apotropejska-magijska svojstva pružajući zaštitu vlasniku od zlih sila, a pojedine forme su ukazivale na pol i društveni status nosioca. Nakit Viminacijuma pokazuje veliku raznolikost. Njegovom analizom mogu se pratiti pojedine faze u razvoju i promene koje su pratile ukrašavanje a ukazuju na trendove i ukuse vlasnika. Pojedine forme nakita autohtonog porekla javljaju se još u predrimskom periodu. Dolaskom legija i trgovaca i postepenom romanizacijom dolazi do prožimanja domaćih tradicija sa novim tekovinama što se odražava i na nakitu. Izradjivan je od različitih materijala: metal (zlato, srebro, bronza, gvoždje, kost, staklena pasta), kao i od različitih minerala koji su svojom šarolikošću davali poseban koloristički efekat. Pojedini oblici nakita uklapaju se u opšte provincijske tokove, medjutim ipak bi se mogle izdvojiti neke specifičnosti koje se svakako mogu povezati sa stilom lokalnih radionica.

    Galerija

     

  • Novac

    Grad ima izuzetno dinamičan razvoj od druge polovine II do sredine IV veka. U vreme vladavine Gordiana III (239. godine) stiče status kolonije rimskih gradjana (Colonia Viminacium). Istovremeno grad stiče i pravo kovanja novca. Produkcija ove kovnice traje 16 godina (od 239-256.). Viminacijum je bio glavni odbrambeni punkt ovog dela limesa, pa je stoga u njemu, od Filipa I do Galijena, povremeno bio kovan i carski novac od srebra. Poznato je da su u viminacijumskoj kovnici novac kovali i neki uzurpatori, od kojih treba pomenuti Pakacijana, koga su mezijske legije proglasile carem 248. godine i koji je tokom svoje kratke vladavine imao sedište u Viminacijumu. Lokalna kovnica novca u Viminacijumu je radila od 239/40. do 254/55. godine naše ere. U tom intervalu nije kovano 248/49. i 253/54. godine (an. X i an.XV). U toku svog rada kovnica je emitovala novac većeg broja careva i članova njihovih porodica: Gordijana III, Filipa I, Filipa II i Otacile; Trajana Decija, Etruscile, Decija II, Hostilijana, Trebonijana Gala, Volusijana, Emilijana, Valerijana, Marinijane (posmrtno) i Galijena. Najupadljivija osobina viminacijumskog lokalnog novca je u tome da je vreme njegovog kovanja bliže odredjeno oznakama an(no) i odgovarajućim rimskim brojem od I do XVI (izuzev brojeva X i XV kada kovnica nije emitovala novac) u reversnom isečku. Ove oznake predstavljaju lokalnu eru koja se ne poklapa sa rimskom zvaničnom godinom i za čiji početak se smatra 21. oktobar 239. godine (jedan jubilej Gordijana III). Zatvaranje viminacijumske kovnice pada u vreme Galijenove vladavine ( 253-268), koji je ukinuo gotovo sve lokalne kovnice novca u carstvu. Emitovanje novca od bakra i njegovih legura prebačeno je u carsku nadležnost. Tokom svog rada kovnica je kovala u bakru tri nominala, koje numizmatičari popularno nazivaju velika (VB), srednja (SB) i mala (MB) bronza, a čija su antička imena bila sestercij, dupondij i as. Zabeleženi su i primerci sa većom težinom od redovnih nominala, tzv, «debeljaci» koji su pretstavljali probne otkove, kao i nekoliko medaljona. Natpisi na aversu viminacijumskog novca sadrže imena gore pomenutih careva i članova njihovih porodica u nominativu i dativu. Dativski oblik je karakterističan od 12 godine lokalne ere. Biste careva su najčešće predstavljene nage, u oklopu ili sa oklopom i poludamentom. Biste carica odevenih u stolu su prikazane na polumesecu ili bez njega. Reversna legenda je standardna i sadrži skraćeno ime provincije i grada u kome je novac kovan: PMS COL VIM (Provincia Moesia Superior. Colonia Viminacium). Kompoziciju reversne predstave najčešće čini ženska figura koja se tumači kao personifikacija Gornje Mezije, pored čije desne noge je prikazan bik, a pored leve lav, koji predstavljaju simbole legija VII Claudia i IIII Flavia, stacioniranih u Gornjoj Meziji, u Viminacijumu i Singidunumu.

    Lokalna era kovnice Viminacijum

    ANNO I – 239./240. kovano je za Gordijana III

    ANNO II – 240./241. kovano je za Gordijana III

    ANNO III – 241./242. kovano je za Gordijana III

    ANNO IIII – 242./243. kovano je za Gordijana III

    ANNO V – 243./244. kovano je za Gordijana III, Filipa I, Filipa II

    ANNO VI – 244./245. kovano je za Filipa II, Otaciliju Severu, Filipa II

    ANNO VII – 245./246. kovano je za Filipa II, Otaciliju Severu, Filipa II

    ANNO VIII – 246./247. kovano je za Filipa II, Otaciliju Severu, Filipa II

    ANNO VIIII – 247./248. kovano je za Filipa II, Otaciliju Severu, Filipa II

    ANNO X – 248./249. prekid u kovanju

    ANNO XI – 249./250. kovano je za Filipa II, Trajana Decija, Hereniju Etruscilu

    ANNO XII – 250/251. kovano za Trajana Decija, Hereniju Etruscilu, Herenija Etruska, Hostilijana, Trebonijana Gala, Voluzijana

    ANNO XIII – 251/252. kovano je za Hereniju Etruscilu, Herenija Etruska, Hostilijana, Trebonijana Gala, Voluzijana

    ANNO XIIII – 252/253. kovano je za Trebonijana Gala, Emilijana, Valerijana

    ANNO XV – 253/254. prekid u kovanju

    ANNO XVI – 254./255. kovano je za Trebonijana Gala, Emilijana, Valerijana I, Marinijanu, Galijena

    Galerija